ATM หรือ Automated Teller Machine คือ เครื่องอัตโนมัติที่ให้บริการทางการเงินแก่ลูกค้า โดยทั่วไปเครื่อง ATM จะให้บริการดังนี้:
- ถอนเงินสด – ลูกค้าสามารถถอนเงินสดจากบัญชีของตนได้
- ฝากเงิน – ลูกค้าสามารถฝากเงินสดหรือเช็คเข้าบัญชีของตนได้
- โอนเงิน – ลูกค้าสามารถโอนเงินระหว่างบัญชีของตนเองหรือไปยังบัญชีผู้อื่นได้
- สอบถามยอดเงิน – ลูกค้าสามารถตรวจสอบยอดเงินคงเหลือในบัญชีได้
- ชำระบิล – ลูกค้าสามารถชำระบิลต่าง ๆ เช่น ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์ ผ่านเครื่อง ATM ได้
เครื่อง ATM ช่วยให้ลูกค้าทำธุรกรรมทางการเงินได้สะดวกและรวดเร็วโดยไม่ต้องไปที่ธนาคารและไม่ต้องรอคิวในช่วงเวลาทำการของธนาคาร เครื่อง ATM มักจะตั้งอยู่ในที่ที่เข้าถึงง่าย เช่น บริเวณหน้าธนาคาร ห้างสรรพสินค้า สถานีรถไฟ และสถานที่สาธารณะอื่น ๆ
เครื่อง ATM เครื่องแรกของโลกถูกติดตั้งครั้งแรกที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967) โดยธนาคาร Barclays Bank เครื่อง ATM เครื่องแรกนี้ถูกออกแบบและพัฒนาโดย John Shepherd-Barron โดยใช้ระบบที่สามารถจ่ายเงินสดให้กับลูกค้าได้โดยใช้บัตรพลาสติกและรหัสผ่านเฉพาะตัวของลูกค้า
สำหรับประเทศไทยเริ่มใช้งานเครื่องเอทีเอ็ม (ATM) ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2526 โดยธนาคารกรุงเทพเป็นธนาคารแรกที่ติดตั้งและให้บริการเครื่องเอทีเอ็มในประเทศไทย
ปัจจุบันมีบางประเทศที่ยังไม่มีการใช้งานตู้เอทีเอ็มอย่างแพร่หลาย เนื่องจากข้อจำกัดด้านเศรษฐกิจและการเข้าถึงบริการทางการเงินที่จำกัด ตัวอย่างเช่น:
- คองโก – ทั้งสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกและสาธารณรัฐคองโกมีระบบธนาคารที่ยังไม่พัฒนาเต็มที่ และการใช้เงินสดยังคงเป็นที่นิยม
- เอริเทรีย – มีระบบการเงินที่ค่อนข้างจำกัดและการเข้าถึงบริการธนาคารยังคงต่ำมาก
- เซาท์ซูดาน – เป็นประเทศที่มีปัญหาทางการเมืองและเศรษฐกิจอย่างรุนแรง ส่งผลให้การพัฒนาระบบธนาคารและการติดตั้งเอทีเอ็มยังเป็นเรื่องยาก
- บูรุนดี – มีการพัฒนาทางการเงินที่ค่อนข้างช้า และการใช้บริการธนาคารยังคงจำกัด
- เซ็นทรัลแอฟริกันรีพับลิก – ประสบปัญหาทางการเมืองและเศรษฐกิจ ทำให้การเข้าถึงบริการทางการเงินยังคงเป็นปัญหาใหญ่
นอกจากนั้น bk8 ทางเข้า มือถือ และประเทศอย่างสวีเดนและฟินแลนด์ก็กำลังมุ่งหน้าไปสู่การเป็นสังคมไร้เงินสด โดยการใช้เอทีเอ็มก็ลดลงไปมากและมีการใช้ระบบการชำระเงินแบบดิจิทัลมากขึ้นเรื่อยๆ รวมถึงประเทศไทยเอง เกี่ยวกับ การใช้งานบัตรเอทีเอ็มก็เริ่มลดการใช้งานลงเรื่อยๆ เช่นเดียวกัน
เนื่องจากว่าปัจจุบันประเทศไทยเองก็มีการหันมาใช้งานการชำระเงินผ่านช่องทางอื่น เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการชำระเงินผ่าน พร้อมเพย์ หรือจาก trueMonney รวมถึงการชำระผ่านทางบัตรเครดิตอีกด้วย เชื่อว่าในอนาคต ในอีกหลายประเทศก็จะเริ่มหันมาใช้งาน เอทีเอ็มกันน้อยลงเช่นเดียวกัน