ประเพณีตักบาตรดอกไม้ เป็นหนึ่งในประเพณีที่มีความสำคัญและงดงามในภาคกลางของประเทศไทย โดยเฉพาะที่วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ซึ่งเป็นสถานที่ที่ถือเป็นศูนย์กลางของประเพณีนี้
ประเพณีตักบาตรดอกไม้เริ่มต้นมาจากความเชื่อที่ว่า เมื่อพระพุทธเจ้าได้ทรงเสด็จมาถึงบริเวณเขาพระพุทธบาท ได้ทรงประทับรอยพระพุทธบาทไว้
ซึ่งเป็นรอยพระบาทที่เป็นศิลาลึกลงไปในหิน ผู้คนในสมัยนั้นเชื่อว่าพระพุทธเจ้าได้เสด็จมาและสร้างความศักดิ์สิทธิ์ให้กับพื้นที่นี้ ชาวบ้านจึงได้แสดงความเคารพและบูชาด้วยดอกไม้ที่พบได้ในพื้นที่ และทำให้กลายเป็นประเพณีที่สืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
ประเพณีนี้จะจัดขึ้นในช่วงเข้าพรรษา ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ของทุกปี ผู้คนจะมาร่วมตักบาตรดอกไม้เพื่อแสดงความเคารพและทำบุญต่อพระสงฆ์
โดยการปฏิบัติเกิดขึ้นในบริเวณที่เรียกว่า “รอยพระพุทธบาท” ในวัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ชาวบ้านจะถือดอกไม้ เช่น ดอกมะลิ ดอกดาวเรือง และดอกกระดังงา มารวมกันที่วัดเพื่อทำการตักบาตรพระสงฆ์ที่เดินผ่านมาตามแนวรอยพระพุทธบาท
หลังจากตักบาตรเสร็จสิ้น พระสงฆ์จะนั่งสวดมนต์เพื่อให้ศีลให้พรแก่ผู้ที่มาร่วมงาน ทำให้ผู้ที่มาร่วมงานได้รับความสุขทางใจและความเป็นมงคลกลับบ้านไป
นอกจากนี้ยังมีการทำบุญตักบาตรอาหารสดและเครื่องใช้ต่าง ๆ เพื่อถวายเป็นทานให้กับพระสงฆ์ที่มาร่วมงานด้วย
ประเพณีตักบาตรดอกไม้ที่สระบุรี มีจุดประสงค์หลักในการสืบสานวัฒนธรรมและความเชื่อทางศาสนา โดยมีพื้นฐานมาจากความเชื่อในรอยพระพุทธบาทที่ประดิษฐานอยู่ที่วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ชาวบ้านเชื่อว่าการบูชาด้วยดอกไม้ในประเพณีนี้จะนำมา
ซึ่งความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว นอกจากนี้ยังเป็นการทำบุญและสร้างเสริมความสัมพันธ์อันดีในชุมชน เนื่องจากการร่วมกันทำกิจกรรมทางศาสนานั้นเป็นการเสริมสร้างความสามัคคีและความเป็นหนึ่งเดียวกัน
ความสำคัญทางวัฒนธรรม
ประเพณีตักบาตรดอกไม้เป็นการแสดงออกถึงความเคารพและศรัทธาต่อพระพุทธเจ้า และเป็นการส่งเสริมให้ผู้คนในชุมชนได้มีโอกาสร่วมกันทำบุญ นอกจากนี้ยังเป็นการสืบสานและรักษาประเพณีวัฒนธรรมที่มีมาตั้งแต่อดีต ทำให้คนรุ่นหลังได้รู้จักและเข้าใจถึงความสำคัญของการทำบุญและการรักษาศีลธรรมในชีวิตประจำวัน
ประเพณีนี้ยังเป็นโอกาสที่ผู้คนได้พบปะสังสรรค์และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันในชุมชน เป็นการเชื่อมโยงระหว่างบุคคลและสังคม ทำให้เกิดความสามัคคีและความเป็นหนึ่งเดียว นอกจากนี้ยังส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ทำให้ผู้คนจากภายนอกได้เข้ามาชมและเรียนรู้ถึงวิถีชีวิตและประเพณีที่งดงามของชาวไทยในภาคกลาง
สนับสนุนเนื้อหาโดย v9bet