ประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะเป็นหนึ่งในประเพณีที่สำคัญของชาวพุทธในประเทศไทย โดยเฉพาะในแถบภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเพณีนี้มีความเชื่อมโยงกับพุทธประวัติ และเป็นการสืบสานเรื่องราวทางศาสนาที่สืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยมีการจัดขึ้นในวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 หลังจากวันออกพรรษา ซึ่งถือเป็นวันสำคัญในการทำบุญและแสดงความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนา
ประวัติความเป็นมา
การตักบาตรเทโวโรหณะนั้น มีต้นกำเนิดจากพุทธประวัติที่กล่าวถึงการเสด็จกลับโลกมนุษย์ของพระพุทธเจ้า หลังจากที่พระองค์ได้เสด็จขึ้นไปจำพรรษาและแสดงธรรมโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ตลอด 3 เดือน พระพุทธเจ้าได้แสดงธรรมโปรดพุทธมารดาและเหล่าเทวดาทั้งหลาย และเมื่อถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 พระองค์ได้เสด็จกลับมายังโลกมนุษย์ที่เมืองสังกัสสนคร โดยมีพุทธบริษัทและเหล่าสาวกคอยต้อนรับอยู่ ณ เมืองดังกล่าว
ตามพุทธประวัติกล่าวว่า ในขณะที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์นั้น เหล่าเทวดาและพระอินทร์ได้แสดงพุทธบารมีโดยการสร้างบันไดจากแก้วมณีเพื่อให้พระพุทธเจ้าเสด็จลงมายังโลกมนุษย์ และเป็นที่มาของคำว่า “เทโวโรหณะ” ซึ่งหมายถึง การลงจากสวรรค์ของพระพุทธเจ้า
การสืบทอดและความสำคัญ
ประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะได้ถูกสืบทอดและกลายเป็นประเพณีที่สำคัญในหลายจังหวัดของประเทศไทย ในวันดังกล่าว ชาวบ้านจะเตรียมอาหารคาวหวานและข้าวต้มมัดเพื่อนำไปใส่บาตรพระสงฆ์ โดยการตักบาตรนี้มีความเชื่อว่าเป็นการสืบสานการถวายทานแด่พระพุทธเจ้าและเหล่าพระสงฆ์ ซึ่งเป็นการเพิ่มพูนบุญกุศลให้แก่ตนเองและครอบครัว
การตักบาตรในวันเทโวโรหณะนั้นมักจะเริ่มต้นในช่วงเช้าตรู่ พระสงฆ์จะเดินลงมาจากเขาหรือเนินเขาที่เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ หรือเดินผ่านถนนหนทางในหมู่บ้านเพื่อรับบาตรจากพุทธศาสนิกชน ซึ่งมีการจำลองสถานการณ์จากพุทธประวัติที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์
นอกจากการตักบาตรแล้ว ยังมีการทำบุญถวายภัตตาหารเพล การฟังธรรม และการสวดมนต์ เพื่อเพิ่มพูนบุญกุศลและเป็นการเสริมสร้างความสงบสุขในจิตใจ ประเพณีนี้ยังเป็นโอกาสให้ชาวบ้านได้มารวมตัวกันทำบุญร่วมกัน ซึ่งเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในชุมชน
ในปัจจุบัน ประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะยังคงเป็นที่นิยมและได้รับการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น แต่ในบางพื้นที่มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบให้เหมาะสมกับสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น การตักบาตรเทโวโรหณะในเขตเมืองที่ไม่มีภูเขา ก็จะมีการจำลองบันไดเพื่อให้พระสงฆ์เดินลงมาตามบันไดแทนการเดินลงจากภูเขา นอกจากนี้ ยังมีการใช้เทคโนโลยีและสื่อออนไลน์ในการเผยแพร่ประเพณีและเชิญชวนให้ผู้คนเข้าร่วมทำบุญมากขึ้น
สนับสนุนโดย ชุดตรวจ hiv