ประเพณีรับบัว หรือที่เรียกว่า “ประเพณีโยนบัว” เป็นประเพณีท้องถิ่นที่มีความสำคัญและมีความเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนไทยในเขตภาคกลาง โดยเฉพาะในจังหวัดสมุทรปราการ ที่วัดบางพลีใหญ่ใน ซึ่งเป็นสถานที่จัดงานประเพณีรับบัวที่มีชื่อเสียงที่สุด
ประวัติความเป็นมา
ประเพณีรับบัวมีรากฐานมาจากความเชื่อและวิถีชีวิตของคนไทยที่ผูกพันกับน้ำและพืชน้ำ โดยเฉพาะบัวซึ่งถือเป็นดอกไม้ศักดิ์สิทธิ์ในศาสนาพุทธ และเป็นสัญลักษณ์แห่งความบริสุทธิ์ ประเพณีนี้มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งไม่สามารถระบุได้แน่ชัดว่าเริ่มต้นขึ้นเมื่อใด แต่มีหลักฐานว่ามีการจัดขึ้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี
ความสำคัญทางวัฒนธรรมและศาสนา
ประเพณีรับบัวมีความเกี่ยวข้องกับการสักการะบูชาพระพุทธเจ้าและพระบัวเข็ม ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านในพื้นที่ให้ความเคารพนับถือ โดยในวันประเพณีจะมีการอัญเชิญพระพุทธรูปลงเรือ แล้วล่องไปตามลำคลองที่มีน้ำท่วมขัง เพื่อให้ประชาชนที่อยู่สองฝั่งคลองได้ร่วมกันโยนดอกบัวลงในเรือเป็นการสักการะ
ลักษณะของประเพณี
ประเพณีรับบัวจัดขึ้นในช่วงเทศกาลออกพรรษา ซึ่งจะมีขึ้นในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 11 โดยจะมีการแห่เรือบรรทุกพระพุทธรูปไปตามคลองสำโรง ชาวบ้านที่อยู่สองฝั่งคลองจะเตรียมดอกบัวไว้ล่วงหน้า เมื่อขบวนเรือผ่านมาถึงก็จะโยนดอกบัวลงในเรือที่มีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ โดยเชื่อว่าหากโยนดอกบัวลงเรือได้สำเร็จจะเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว
นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมอื่นๆ ที่จัดขึ้นในวันประเพณี เช่น การแสดงละครพื้นบ้าน การแข่งขันพายเรือ และการละเล่นท้องถิ่นต่างๆ ทำให้ประเพณีรับบัวไม่เพียงแต่เป็นการบูชาทางศาสนา แต่ยังเป็นโอกาสที่ชุมชนจะได้พบปะสังสรรค์และสืบทอดวัฒนธรรมของท้องถิ่นอีกด้วย
ความสำคัญทางสังคมและการท่องเที่ยว
ประเพณีรับบัวถือเป็นส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชุมชนในเขตบางพลี และยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศให้มาเยือนในช่วงเทศกาล ประเพณีนี้จึงมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่น และสร้างความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมท้องถิ่นแก่ชาวบ้าน
การสืบสานและปรับตัว
ในปัจจุบันประเพณีรับบัวยังคงได้รับการสืบทอดและจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยมีการปรับเปลี่ยนบางอย่างให้เข้ากับสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลง เช่น การใช้เทคโนโลยีและสื่อสารมวลชนในการประชาสัมพันธ์และถ่ายทอดสดงานประเพณี รวมถึงการจัดเตรียมสถานที่และบริการต่างๆ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวและผู้เข้าร่วมงาน
ประเพณีรับบัวจึงเป็นการสะท้อนถึงความเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของภาคกลาง และความร่วมมือร่วมใจของชุมชนในการรักษามรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่านี้ให้คงอยู่สืบไป
สนับสนุนเนื้อหาโดย เคลียร์โปรตีน